شبکۀ توزیع محتوا چیست؟

تعریف فنی از شبکه توزیع محتوا یا Content Delivery Network) CDN) به معنای شبکه جهانی از سرورهاست که با هدف توزیع و ارائه محتوای اینترنتی در سریع ترین زمان ممکن ایجاد شده اند.

محتوای اینترنتی مجموعه ای از بخش های ضروری است – بخش هایی که برای آپلود مناسب محتوا لازم هستند. این بخش های مهم در اجرای پروژه طراحی سایت به کار می رود و شامل فایل های جاوا اسکریپت، صفحات HTML، تصاویر، ویدیوها و استایل شیت ها (Stylesheet) هستند.
استفاده از CDN این امکان را فراهم ساخته تا این فایل های ضروری به سرعت انتقال پیدا کند تا کسانی که در اینترنت جستجو می کنند بتوانند محتوای اینترنتی را فورا دریافت کنند. بزرگترین شرکت های دنیا که از CDN استفاده می کنند شامل آمازون، فیسبوک و نتفلیکس هستند. وقتی می شنویم که این شرکت ها از شبکه توزیع محتوا استفاده می کنند به این معنی نیست که کسب و کارهای کوچک هم به آن نیاز دارند؟

هیچ دلیلی مثل سرعت کم لودشدن صفحات اینترنتی باعث نمی‌شود که آن‌ها را ببندم. معمولاً وقتی صفحه‌ای باز نمی‌شود یک بار دیگر این شانس را به صفحۀ مورد نظر می‌دهم که با فیلترشکن بازش می‌کنم؛ چون شاید فیلتر باشد. اگر باز هم سرعت لودش پایین باشد، دیگر آن صفحه را می‌بندم. کم‌کم برای من جالب شد بدانم این سرعت لودشدن سایت فقط برای من مهم است یا برای بقیۀ آدم‌ها هم اهمیت دارد؟ در جستجوهایم به آمارهای جالبی رسیدم.

این آمار باعث شد بیشتر کنجکاو بشوم و دربارۀ سرعت لودشدن سایت‌ها جستجو کنم و ببینم اصلاً دلیل این لود‌نشدن‌ها یا دیر لود‌شدن‌ها چه می‌تواند باشد. درنهایت به عبارت CDN رسیدم! نتایج کنجکاوی‌هایم دربارۀ CDN تبدیل شد به عناوین زیر که در ادامه دربارۀ هر عنوان، باتوجه‌به چیزهایی که درباره‌شان خواندم و از آن‌ها فهمیدم، به زبان خیلی ساده و غیرفنی صحبت می‌کنم تا بدون داشتن دانش فنی هم متوجه بشوید.

• شبکۀ توزیع محتوا چیست؟
• از پیدایش تا تکامل شبکۀ توزیع محتوا؛
• شبکۀ توزیع محتوا چگونه کار می‌کند؟
• یک مثال برای درک بهتر شبکۀ توزیع محتوا؛
• انواع شبکه‌ها و سرویس‌دهنده‌های توزیع محتوا؛
• مزایا و معایب شبکه‌های توزیع چه هستند؟
• آیا سایت من به شبکه‌های توزیع نیاز دارد؟

بیشتر بخوانید: طراحی سایت فروشگاه آنلاین

شبکۀ توزیع محتوا چیست؟

شبکۀ توزیع محتوا (Content Delivery Network) که به‌اختصار به آن CDN می‌گویند، به شبکه‌ای عظیم از سرورها که در مناطق مختلف جغرافیایی دنیا (نقاط حضور یا Points of Presence یا به‌اختصار PoP) ایجاد شده‌اند گفته می‌شود. هدف اصلی آن تحویل محتوا از نزدیک‌ترین نقطۀ جغرافیایی به کاربران سایت، با کیفیت و سرعت بیشتر است. در زبان فارسی به شبکۀ توزیع محتوا «شبکۀ تحویل داده» و «شبکۀ پخش محتوا» نیز می‌گویند که به‌خاطر میزان استفاده از عبارت «شبکۀ توزیع محتوا» و مصطلح‌شدن این عبارت، من هم از عبارت شبکۀ توزیع محتوا به‌عنوان ترجمۀ CDN استفاده می‌کنم.

از پیدایش تا تکامل شبکۀ توزیع محتوا

شبکه‌های توزیع محتوای تجاری (Commercial CDNs) از دهۀ ۹۰ میلادی وجود داشتند. مانند هر تکنولوژی دیگر که دو دهه از سن آن می‌گذرد، در ساختار این تکنولوژی نیز تحولات گسترده‌ای رخ داد تا امروز به شبکۀ توزیع محتوای قوی‌ای که هست تبدیل شود. مسیر تحول شبکۀ توزیع محتوا را نیروهای بازار مانند مدل جدید مصرف محتوا و پیشرفت‌های حوزۀ ارتباطات شکل داده‌اند؛ پیشرفت‌هایی که مدیون معرفی کابل‌های نوری و باقی تکنولوژی‌های ارتباطی جدید هستند.

در کل، تکامل شبکۀ توزیع محتوا را می‌توان به سه نسل نسبت داد که در هرکدام از این دوره‌ها قابلیت‌ها، تکنولوژی‌ها و مفاهیم جدیدی را به معماری شبکه معرفی کردند. دستاوردهای این سه نسل مختلف تضادی با هم نداشتند و در پی همکاری آن‌ها، شاهد کاهش شدید قیمت خدمات شبکۀ توزیع بودیم که از تبدیل‌شدن آن به نوعی تکنولوژی پرمصرف در بازار خبر می‌داد.

• نسل اول: شبکۀ توزیع محتوای ثابت (Static CDN):محتوای توزیع‌شده (Content served): محتوای ثابت HTML و فایل‌های قابل دانلود؛
  روش ذخیره‌سازی (Caching method): گرفته‌شده از سرور اصلی؛
  هم‌بندی شبکه (Network topology): پراکنده؛
  اولویت‌ها (Agenda): عملکرد؛
  هزینه (Pricing): بسیار بالا؛
  مشتریان (Customer): بخش شرکتی؛
• نسل دوم: شبکۀ توزیع محتوای متغیر (Dynamic CDN):محتوای توزیع‌شده (Content served): ثابت و متغیر (داینامیک) که شامل مدیا نیز می‌شد؛
  روش ذخیره‌سازی (Caching method): در بسیاری از موارد در منبع اصلی انجام می‌شد؛
  هم‌بندی شبکه (Network topology): منسجم؛
  اولویت (Agenda): عملکرد و در دسترس بودن؛
  مشتریان (Customer): بخش کسب‌وکار و سازمانی.
• نسل سوم: شبکۀ توزیع محتوای چندمنظوره (Multi-Purpose CDN):محتوای توزیع‌شده (Content served): محتوای ثابت و متغیر برای گوشی و مدیای غنی و سنگین (مثل ویدئو)؛
  روش ذخیره‌سازی (Caching method): بیشتر محتواها از سرور اصلی گرفته می‌شوند؛
  هم‌بندی شبکه (Network topology): به‌شدت منسجم؛
  اولویت (Agenda): امنیت، عملکرد و در دسترس بودن؛
  هزینه (Pricing): اقتصادی؛
  مشتریان (Customer): هر شخصی که سایت دارد.

اهمیت سرعت وب سایت

بهترین کار برای درک نحوه عملکرد شبکه توزیع محتوا و اینکه چرا استفاده از آن اهمیت دارد این است که نگاهی به نحوه عملکرد شرکت خدمات دهنده میزبانی وب بیندازیم.
برای اینکه وب سایت خود را برای عموم مردم در دسترس قرار دهید باید فایل های ضروری آن را در سرور میزبان وب خود قرار دهید با این حال ترافیکی که وب سایت شما دریافت می کند تنها ترافیکی که سرور با آن سروکار دارد نیست.
وب سایت های دیگری هم هستند که روی این سرور میزبانی می شوند. مقدار ترافیک روزانه ای که این وب سایت ها دریافت می کنند روی میزان زمانی که طول می کشد تا بازدیدکنندگان شما به وب سایتتان دسترسی پیدا کنند اثر خواهد گذاشت.

آیا وب سایت کسب و کار شما به CDN نیاز دارد؟

خود را به جای کسی بگذارید که با جستجو در اینترنت قصد دارد روی محتوای شما کلیک کند. 10 ثانیه گذشته و هنوز صفحه شما روی گوشی هوشمند این کاربر باز نشده است. در دنیای اینترنت، 10 ثانیه یعنی یک عمر!
همین افراد حاضر هستند که 10 دقیقه برای فنجان قهوه خود صبر کنند، 2 ساعت در صف خرید بلیط فیلم مورد علاقه خود بایستند و حتی کمپ شبانه بزنند تا اولین کسی باشند که آخرین گوشی آیفون را خریداری می کند.
اما وقتی نوبت به دنیای اینترنت می رسد اگر در عرض 3 ثانیه نتوانند به محتوای وب سایت شما دسترسی داشته باشند، تا 40% این افراد منصرف شده و سایت را ترک می کنند.
مشتریان صبر کمتری در فضای اینترنت دارند چون می دانند که اگر نتوانند به یک وب سایتی خاص دسترسی راحتی داشته باشند، وب سایت های دیگری هم هستند که به آن مراجعه کنند. در دنیای واقعی، نمی توانند تو صف جلو بزنند تا به فنجان قهوه خود برسند.
آنها این گزینه را دارند که صف انتظار را ترک کرده و به کافی شاپ دیگری بروند. احتمالش هست که صبورانه منتظر بمانند تا اینکه به جای دیگری بروند و دوباره در صف انتظار دیگری برای سفارش خود بایستند.
در عصر تکنولوژی دیجیتال، مشتریان کنترل کامل اوضاع را در دست دارند. اگر در عرض چند ثانیه، به چیزی که می خواهند دست پیدا نکنند، شما را ترک کرده و وارد سایت رقیب می شوند. بنابراین سرعت وب سایت بسیار بسیار مهم است.
اگر هنوز هم به دلایل قانع کننده بیشتری در مورد اهمیت سرعت سایت نیاز دارید، ما در زیر لیستی از داده و اطلاعاتی ارائه کرده ایم که هیچ شکی در ذهن شما باقی نخواهند گذاشت:

• گوگل، فاکتور سرعت را برای رتبه بندی وب سایت ها از سال 2010 در الگوریتم های سرچ خود قرار داده است.
• 47% کاربرانی که در اینترنت جستجو می کنند انتظار دارند که وب سایت زیر 3 ثانیه لود شود
• 1 ثانیه تأخیر در زمان لود وب سایت می تواند روی نرخ فروش شما تا 7% تأثیر بگذارد.

cdn به کسانی که در اینترنت جستجو می کنند کمک میکند تا سریعتر به سایت ها دسترسی پیدا کنند. به کمک CDN، هر مشکلی که با سرعت وب سایت داشته باشید رفع خواهد شد و مهم هم نیست که بازدیدکنندگان وب سایت شما از کجای دنیا هستند.

چطور CDN سرعت سایت را بهتر می کند؟

فرض کنیم که سرور میزبان وب شما در شهر دِنِور ایالت کُلرادو واقع شده و شما CDN ندارید.
اگر مشتری علاقه مندی از شهر لندن قصد داشته باشد که به محتوای شما دسترسی پیدا کند، باید همه فایل های ضروری شما را از کلرادو لود کند که در دنیای اینترنت، زمان زیادی می گیرد.
براساس شواهد آماری، 40% احتمال دارد که مشتری مورد نظر از لندن سایت شما را ترک کند.
حالا فرض کنیم که شما CDN دارید – چطور تجربه این کاربر را از سرچی که انجام داده تغییر می دهد؟
با توجه به تعریف فنی اولیه ای که از شبکه توزیع محتوا گفتیم، وقتی CDN داشته باشید، کاربری که از لندن هست از طریق نزدیکترین سروری که نسبت به او قرار دارد به وب سایت شما دسترسی پیدا می کند. حتی بسته به شرکت خدمات ارائه دهنده CDN، شاید در شهر لندن هم سرور داشته باشد.
طبق مطالعه ای که توسط KeyCDN انجام شده، استفاده از شبکه توزیع محتوا زمان لود وب سایت ها تا 50% کاهش پیدا کرده است (سریعتر لود می شوند).
مقایسه خوبی که می توانیم انجام دهیم این است که به CDN به عنوان لاین اضافی در بزرگراه اطلاعاتی (Information Highway) برای کاربران خود جهت دسترسی پیدا کردن سریعتر به وب سایتتان نگاه کنید.
در صورتی که فقط یک لاین باز وجود داشته باشند، هر چقدر کاربران بیشتری قصد بازدید وب سایت شما را داشته باشند، این تک لاین دسترسی کاربران بیشتر شلوغ خواهد شد و در نتیجه افزایش ترافیک، وب سایت شما برای دسته از کاربران غیر قابل دسترس می گردد.
در مقابل، اگر لاین های دیگری هم باز باشند، بقیه بازدید کنندگان هم از این خطوط برای دسترسی به وب سایت شما استفاده می کنند و وقتی ترافیک کمتری وجود داشته باشد، بازدید کنندگان وب سایت شما هم سریعتر به محتوای مورد نظر خود دسترسی پیدا می کنند.
نتیجه نهایی رقم زدن تجربه کاربری بهتر و متعاقبا مشتریان خوشحال تر و راضی تر خواهد بود.